‘We weten nu hoe we de werkdruk aanpakken’

Hoe zorg je dat leraren gezond en veerkrachtig blijven? ‘Als je leraren wilt ontlasten, moet je weten waar zij de meeste druk ervaren’, zegt Frank Dost, rector van Gymnasium Celeanum. Hij liet een medewerkersonderzoek uitvoeren. ‘Nu weet ik aan welke knoppen ik moet draaien.’  

Niet alleen op het Celeanum ervaren leraren veel werkdruk. Dat komt op veel scholen voor. ‘Ze moeten veel ballen in de lucht houden en leggen de lat vaak hoog’, zegt Dost. ‘Als schoolleiding moet je weten waar je medewerkers tegenaan lopen. We voerden veel individuele gesprekken, maar hoe werd de werkdruk door de hele organisatie ervaren? Die informatie heb je nodig om een effectieve oplossing te bedenken.’ 

Objectieve meting 

Dost liet DUO Onderwijsonderzoek & Advies een objectieve meting doen. ‘Dankzij de grote benchmark konden we onze resultaten naast die van vergelijkbare scholen leggen’, legt Dost uit. ‘Hieruit bleek dat onze leraren meer druk ervaren dan op andere scholen. Ondanks de goede arbeidsvoorwaarden, zoals een hoge opslagfactor.’ Hoewel Dost hoopte op een meer rooskleurig beeld was hij blij met het inzicht dat de resultaten hem gaven. ‘We weten nu waar het lek zit.’ 

Dost noemt twee belangrijke oorzaken van de hoge werkdruk: ‘het Celeanum heeft twee locaties’, legt hij uit. ‘Sommige leraren moeten tussen hun lessen van de ene naar de andere locatie fietsen. Vaak ging dit ten koste van hun pauze. Daarnaast speelde de hoge nakijklast in de onderbouw een belangrijk rol.’ Voor het eerste probleem had Dost snel een oplossing gevonden: voortaan hebben leraren meestal een tussenuur wanneer zij tussen de locaties moeten pendelen. ‘Het is een simpele interventie’, zegt Dost, ‘maar je moet wel weten dat daar winst te behalen valt.’  

Spiegelen 

Voor het tweede probleem had Dost niet direct een oplossing. Hoe kon hij de nakijklast aanpakken? ‘Ik vroeg een vervolggesprek bij DUO aan om te sparren’, vertelt Dost. ‘De onderzoekers gaan niet op de stoel van de rector zitten, maar kunnen wel heel goed spiegelen. Dat was waardevol. Ik heb de neiging om alles zelf op te willen lossen, maar welke oplossingen zien de medewerkers? In het vervolggesprek werd mij duidelijk dat ik vooral met de individuele medewerkers in gesprek moest.’  

Inmiddels heeft Dost heel wat gesprekken achter de rug. ‘We spreken met leraren over hoe zij hun PTA anders kunnen inrichten zodat zij minder nakijkwerk hebben. Ook willen we meer activerende didactiek en differentiatie inzetten om de toetsdruk terug te dringen. Daarvoor hebben we nu ook scholingen op de planning staan.’ Tijdens de gesprekken merkte Dost dat de medewerkers de lat vaak hoog leggen voor zichzelf. ‘Daarvan was ik me voor het onderzoek nooit zo bewust,’ zegt Dost. ‘Een docent hoeft niet elk schooljaar voor elke jaarlaag nieuw onderwijs te ontwikkelen. Dat kan niet en dat wordt ook niet van je verwacht’, zegt hij stellig. ‘Ik maakt nu duidelijk waar de lat ligt. Ik spreek vaker mijn waardering voor de leraren uit. Zij verzorgen ten slotte dag in dag uit het onderwijs.’ 

Wilt u ook scherp krijgen wat er in uw school speelt?
Neem contact op met DUO Onderwijsonderzoek & Advies